Nowe zdjęcia przesłane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a (HST) przedstawiają „późno kwitnącą” galaktykę, mały i zniekształcony system gwiazd i gazu, będący nadal w stadium rozwoju mimo, że większość jego galaktycznych kuzynów rozpoczęła swój rozwój wiele miliardów lat temu.
Dowodem na wciąż trwające dzieciństwo galaktyki jest blask nowo narodzonych gwiazd oraz jej poszarpany kształt. Wskazuje to, że galaktyka oznaczona POX 186 powstała w wyniku kolizji dwóch mniejszych skupisk gazu i gwiazd. Stało się to około 100 milionów lat temu (to niewiele w porównaniu z wiekiem Wszechświata wynoszącym około 13 miliardów lat) i wywołało proces formowania się nowych gwiazd. Większość gwiazd dużych galaktyk, między innymi Drogi Mlecznej, powstała wiele miliardów lat temu.
Zdjęcia z HST wspierają teorię, że wszystkie galaktyki powstały w wyniku połączenia mniejszych „bloków” złożonych z gazu i gwiazd. „Bloki” te powstały krótko po Wielkim Wybuchu. Michael Corbin, astronom ze Space Telescope Science Institute w Baltimore i William Vacca z Instytutu Maxa-Plancka w Garching w Niemczech użyli do obserwacji POX 186 instrumentu Wide Field and Planetary Camera 2 zainstalowanego na HST. Wyniki ich badań zostały opublikowane w Astrophysical Journal z 20 grudnia.
„To zaskakujące odkrycie” – powiedział Corbin. „Nie spodziewaliśmy się znaleźć w naszym otoczeniu żadnej formującej się galaktyki. POX 186 znajduje się zaledwie 68 milionów lat świetlnych od nas. Oznacza to, że jest nam bliska zarówno w czasie jak i przestrzeni„.
Vacca dodaje: „POX 186 da nam być może wgląd we wczesne stadia formowania się wszystkich galaktyk„.
POX 186 to członek klasy galaktyk nazywanych niebieskimi zwartymi karłami, ze względu na ich małe rozmiary i występowanie w nich młodych niebieskich gwiazd. Galaktyka została odkryta 20 lat temu, lecz ze względu na jej małe rozmiary niemożliwe było dostrzeżenie z Ziemi jej szczegółów. Stało się to możliwe po zastosowaniu lepszej zdolności rozdzielczej, jaką dysponuje Teleskop Kosmiczny. Wykonane zdjęcia pokazują, że ten system gwiazdowy jest karzełkiem jak na galaktyczne standardy: ma zaledwie 900 lat świetlnych średnicy i zawiera zaledwie 10 milionów gwiazd. Dla porównania: Droga Mleczna składa się ze 100 miliardów gwiazd i ma 100 tysięcy lat świetlnych średnicy.
Czemu więc POX 186 w swojej ewolucji pozostała w tyle za większymi galaktycznymi kuzynami? Corbin i Vacca stwierdzili, że młody system gwiazdowy znajduje się w stosunkowo pustym miejscu Kosmosu. Najbliższy sąsiad galaktyczny znajduje się około 30 milionów lat świetlnych od niego. Dlatego też połączenie dwóch składników z których uformowała się galaktyka POX 186 trwało dłużej niż wtedy, gdyby ten sam proces przebiegał w gęstszej części Wszechświata.
Rozmiary galaktyki wspierają teorię mówiącą, że najmniejsze galaktyki utworzyły się najpóźniej. Dla kontrastu – najmasywniejsze galaktyki, eliptyczne olbrzymy, prawie wcale lub wcale nie zawierają młodych gwiazd, a to wskazuje, że te skupiska gwiazd powstały wiele miliardów lat temu.
Chociaż przypadek POX 186 niesie wiele informacji, Corbin i Vacca zdają sobie sprawę, że jedna galaktyka to zbyt mała przesłanka dla poparcia teorii, że powstawanie galaktyk zachodzi nadal. Złożyli już oni projekt wykorzystania HST do badania dziewięciu innych obiektów zdających się być na podobnym, wczesnym etapie powstawania.
