Obserwacje przy użyciu wielkośrednicowego, profesjonalnego teleskopu są marzeniem niejednego amatora nocnych obserwacji. Czasem takie marzenia się spełniają. Grupa astronomów amatorów z Kanady mogła niedawno użyć jednego największych teleskopów na świecie, 8-metrowego teleskopu Gemini na Mauna Kea na Hawajach. Kanadyjczycy skierowali teleskop w stronę gwiazdozbioru Byka w celu obserwacji jednego z najbliższych Ziemi miejsc narodzin gwiazd.

Obserwacje te powstały na podstawie jednego z projektów zgłoszonego do ogólnokrajowego konkursu w Kanadzie. Zdjęcia i dane pochodzące z obserwacji zostały wręczone zwycięskiej grupie astronomów z klubu „Club d’astronomie de Dorval in Quebec” podczas ceremonii na Uniwersytecie w Montrealu w trakcie zjazdu Kanadyjskiego Towarzystwa Astronomicznego (Canadian Astronomical Society).

Kanadyjczycy wycelowali wielkie oko teleskopu w kierunku obiektu RY Tau. Należy on do klasy obiektów nazywanych gwiazdami T Tauri. Są to bardzo młode gwiazdy o niewielkiej masie. Gwiazdy te dopiero niedawno wynurzyły się z gazowego obłoku, w którym powstawały. Chmura gazu, bardzo dobrze widoczna na zdjęciu, ma strukturę włóknistą. Włókna w obłoku świecą rozpraszając światło pobliskich gwiazd. Za niespełna kilka milionów gaz zostanie rozdmuchany wiatrem gwiezdnym, pozostawiając już niczym nieskrytą gwiazdę centralną i może rodzinę planet krążących wokół niej.

Nasz zespół wiedział, że obiekt RY Tau jest dość wyjątkowy i że dotąd nie obserwowano go szczegółowo przy użyciu tak wielkiego teleskopu jak Gemini, mówi Gilber St-Onge, który był pomysłodawcą obserwacji RY Tau. „Mam wrażenie, że udało się nam nie tylko wykonać całkiem fajne zdjęcie, ale prawdopodobnie dostarczyliśmy nowych i wartościowych danych profesjonalistom.”

Tracy Beck, pracująca w obserwatorium Gemini potwierdza przypuszczenia G. St-Onge.„RY Tau jest klasycznym, i jednym z pierwszych poznanych przykładem tego typu młodych gwiad. Wydaje mi się, że zdjęcie to jest najgłębszym i najbardziej dokładnym obrazem tego obiektu jaki do tej pory udało się uzyskać i naukowcy niewątpliwie wykorzystają je do ważnych badań w przyszłości.”

Obserwacje RY Tau, zajęły w sumie około godziny, zostałt wykonane przy pomocy urządzenia Gemini Multi-Object Spectrograph (GMOS). Nie było to proste zadanie, ponieważ gwiazda centralna jest na tyle jasna, że mogła zaćmić swoim blaskiem świecące strugi gazu. Aby przezwyciężyć ten problem techniczny wykonano wiele zdjęć o krótkim czasie naświetlania, które później nałożono na siebie. Dodatkowo użyto specjalnie dobranych czterech filtrów chromatycznych, dzięki czemu na zdjęciu widoczne są szczegóły chmury gazu.

Konkurs astronomicznego, w którego wyniku powstały te obserwacje, był wspierany przez grupę naukowców przy National Reserch Council of Canada’s Herzberg Institute of Astrophysics (HIA) koordynujących kanadyjskie obserwacje w Gemini Observatory. Do konkursu zgłosiło się ponad 100 drużyn z niemal całej Kanady. Projekt zostały poddane profesjonalnej analizie takiej samej, jaką robi się oceniając naukowe projekty obserwacyjne. Podstawowym kryterium wyboru była unikalność i naukowe podstawy obserwacji.

Gromada otwarta plejady M45. Zdjęcie zostało wykonane przy użyciu 3,6-metrowego teleskopu Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT) na Mauna Kea (Hawaje). Patrząc na najjaśniejsze gwiazdy gromady, można zaobserwować refleksy powstałe w zwierciadłach teleskopu – koliste tarcze wokół gwiazd. Na tarczach widoczne są krzyże są to cienie elementów wewnętrznej konstrukcji teleskopu.

Konkursem objęte były także obserwacje na znajdującym się również na Mauna Kea 3,6-metrowym teleskopie Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT). Zwycięski projekt obserwacyjny na tym obiekcie należał do członków klubu „Big Sky Astronomical Society of Vulcan” z prowincji Alberta. Jako obiekt obserwacji członkowie tego klubu wybrali gromadę otwartą Plejady.

Autor

Marcin Nowakowski

Komentarze

  1. emil    

    Błąd ortograficzny w tytule. — Astronomowie amatorzy ……

  2. Maciek    

    Czy te krzyże wokół gwiazd to wina wady teleskopu? — Hej.

    Mam zamiar zbudować zwierciadlany teleskop amatorski w układzie Newtona.
    Czytałem widać za mało literatury, bo jak dotąd nie widziałem nic na temat takich „zniekształceń obrazu” jak te odbite krzyże na zamieszczonych zdjęciach Plajad. Czy to wina wady teleskopu, czy niektóre konstrukcje po prostu „tak mają”? Co jest tego przyczyną i jak tego uniknąć?

Komentarze są zablokowane.